تکتم جاوید | شهرآرانیوز؛ لحن کلامش قاطع است و محکم؛ همانی که سبب شده هم در سایتها تبلیغ کند و هم پیج اینستاگرامش پر باشد از نمونه کار: «می تونین به پیجمون سر بزنین کارها رو ببینین. خیالتون هم از بابت مواد تزریقی راحت باشه. همه به روز خریداری و تزریق میشن.» و برای اینکه شک و تردید لحظه آخری ام را بریزد یادآوری میکند: «مشتریهای من ثابت هستن. هرروز دوست داشتین هماهنگ کنم موقع حضورتون تو آرایشگاه بمونن تا از کار ما مطمئن بشین.» اینها کلماتی هستند از جنس بازاریابی نه برای یک نوع پوشاک یا خوراک بلکه برای آنچه به سلامتی جسم ربط دارد و صدای پشت تلفن خانمی است در سالن یک آرایشگاه زنانه.
مدت هاست بعضی مشاغل هم زمان با تقاضای جامعه برای اعمال زیبایی پا را از حوزه کاری خود فراتر گذاشته اند و با استفاده از آشفته بازار کنترل و رسیدگی، از عرضه هرآنچه مخاطب علاقه دارد، دریغ نمیکنند. این گزارش، اما به بهانه مصوبهای است که چندروز پیش از سوی اتاق اصناف کشور منتشر شد و دلگرممان کرد به اینکه بالاخره عدهای برای مقابله با اقدامات سودجویانه و به بازی گرفتن سلامت مردم، تصمیم برخورد جدی گرفته اند. یعنی طرح «سامان دهی توزیع، عرضه و فروش ژلهای تزریقی زیر پوستی» که براساس قانون باید در مراکز معتبر دارویی عرضه شوند.
به جز مواردی که این و آن معرفی میکنند، کافی است به سایتهای تبلیغاتی سری بزنید. کلید واژه بوتاکس را جست و جو کنید تا دلتان بخواهد تبلیغات در حوزه خدمات زیبایی جلوی رویتان میآید. خدمات به ادعای خودشان تخصصی ژل، بوتاکس، پلکسر برای از بین بردن پف پلک، کوچک کردن بینی، رفع خط اخم و خنده و خیلیهای دیگر. بیشترشان قیمتها را هم ضمیمه آگهی شان کرده اند با آدرسهای متفاوت جای جای شهر. برای اینکه از چند وجون کارشان اطلاعاتی به دست بیاورم گوشی را برمی دارم و با چند شماره تماس میگیرم.
اولی حوالی شهرک غرب است. سرش حسابی شلوغ است لابه لای صحبت هایش برای جلب مشتری از چند نوع ژل و بوتاکس نام میبرد که بهترین نتیجه و بیشترین تقاضا را دارد و منتظر میشود که وقت بگیرید: «برای امروز دو نفر بوتاکس دارم برای پس فردا وقت بگذارم برایتان؟» قیمت ۴۵۰ هزار تومان بوتاکس آرایشگاه درحالی که یک پزشک عمومی همان را در مطبش کمتر از یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان تزریق نمیکند برای خیلیها وسوسه کننده و دلیلی کافی است.
علت این ارزانی را تخفیف فصلی بیان میکند. آنکه سالن آرایشش حوالی شهرک غرب است: «قیمت هایمان خیلی خوب است، چون تا آخر ماه تخفیف داریم بعد کمی گرانتر میشود.» ۲۰۰ هزارتومان برای تزریق «چشم گربه ای» هرچقدر هم مدت کوتاهی اثر داشته باشد به شدت جذب کننده مشتری است. به ویژه اینکه آدم پشت خط خودش را حرفهای معرفی کند: «از کارم مطمئن باشید. من چند ماه در کلینیک پزشک کار کرده ام و حرفهای هستم. خودم داروی خوب و باکیفیت را میشناسم و از شرکت معتبر خریداری میکنم. براساس اینکه مشتری مصپورت بخواهد یا دیسپورت. یک بار که بیایید مشتری ثابتم میشوید.»
از میان آنها تعدادی به شکلی گنگ و مبهم از حضور متخصص هم نام برده اند که خیال مشتری ازهرجهت آسوده باشد که «چه خوب! هم ژل ارزان پیدا کردم و هم پزشک تزریق میکند.» سالن دیگر نامی از تزریق «توسط پیراپزشک» را در آگهی اش آورده است. آدرس ذکرشده در آگهی بولوار معلم است و پاسخگوی تلفن میگوید: «پرستار در سالن حضور دارد و تزریق را انجام میدهد.» همین که سالن آرایشگاه است و محیط غیراستریل برای هر خدمت درمانی غیرمجاز است، حتی اگر پزشک متخصص هم تزریق کند. اصلا چه منفعتی در کار آن پزشک یا پرستار است که بااین همه کلینیک و مطب زیبایی در سالن آرایشگاه کار کند؟
البته یکی دو سالن دیگر هم بااینکه تلفنی ادعا میکنند در مطب پزشک کارمی کنند، اما چندان قابل اعتنا نیستند. شاهدش نمونه مهساست: تا به حال دو بار بوتاکس پیشانی تزریق کردهام. اسمش مطب دکتر است، اما یک خانه است که پزشک عمومی اجاره اش کرده است. پروانه مطبش روی دیوار است، اما خودش هیچ وقت نیست. خانمی که به او میگویند دکتر تزریقات را انجام میدهد. تا به حال که برای من مشکلی پیش نیامده است. حتما تزریقش کار سختی نیست که همه میتوانند انجام بدهند. چون باید دو بار در سال تزریق کرد هزینه برای خیلیها اولویت اول است.
این درحالی است که نرگس به عنوان کسی که در مطب یک پزشک معروف بوتاکس تزریق کرده دچار عوارضش شده است: یک بار سال گذشته تزریق انجام دادم و مشکلی نبود، ولی دوماه پیش که مراجعه کردم طوری تزریق کرد که پلک چشم راستم افتاده بود. دوباره رفتم و هزینه هم دادم تا اصلاحش کرد. بماند که برای دوستم تقریبا اثری نداشت و دوماهه همه خطوط صورتش برگشت. ما که متوجه نمیشویم چه دارویی تزریق میکنند. تبلیغات شرکتهای توزیع کننده داروهای تزریقی هم کم نیست. تماس با یکی از آنها مشخص میکند برایشان تفاوتی ندارد چه کسی خریدار باشد. فروشنده هستند و بس. وقتی به عنوان متصدی سالن آرایشی قیمت میگیریم حاضر است ثبت کند و به محض تأیید، داروها را به آدرسمان بفرستد. اینها البته در شرایطی است که شرکت توزیع دارو معتبر باشد که از پشت تلفن قابل ارزیابی نیست و کار مشتریها زار است.
باید در پاسخ به این ادعاها و حجم فراوان تزریق ژل و بوتاکس در سالن زیبایی پاسخ رئیس اتحادیه صنف بانوان آرایشگر مشهد را جویا میشدیم تا هم از نحوه اطلاع رسانی میان اعضای صنف خود بگوید و هم شیوه بازرسی که ظاهرا خلأ بزرگ این ماجراست، اما فاطمه سالارزاده با لحن تند حاضر به گفتگو با روزنامه نشد و همه پاسخگویی را به مسئولان اتاق اصناف محول کرد با این جمله که «اتحادیهها بدون مجوز اجازه گفتگو ندارند.»
امیر دلداری، مدیر بازرسی و نظارت بر اصناف مشهد، از جلساتی میگوید که به صورت مشترک با مسئولان دانشگاه علوم پزشکی مشهد برگزار کردند برای هماهنگی، تعیین مجازاتها و مواردی از این قبیل و یادآور میشود: فروش و تزریق هر دارویی دخالت در امور پزشکی محسوب میشود و برای اصناف تخلف است. اتاق اصناف مشهد به دنبال مصوبه کشوری همراهیهای لازم را انجام داده و علاوه بر همه اعضای زیرمجموعه به چند صنف خاص همچون بانوان آرایشگر، لوازم آرایشی بهداشتی و گیاهان دارویی به طور ویژه نامه زده ایم. البته اتحادیهها مرتبط هم همینها هستند.
وی این نامهها را اتمام حجت با اتحادیهها اعلام میکند که از این پس مشاهده هیچ تخلفی پذیرفتنی نیست: در صورت مشاهده موارد تخلف، پرونده تشکیل و به تعزیرات ارسال خواهد شد و براساس رأی دانشگاه علوم پزشکی مجازات تعیین میشود. البته بعید است در صنفهای دارای مجوز خود چنین رفتارهایی ببینیم و این موارد تخلف در مراکز غیرمجاز و زیرزمینی انجام میشود. دلداری این را هم یادآورمی شود که افراد متخلف به هر شکل و در هر مکانی حضور دارند و به سودجویی خود ادامه میدهند، اما شهروندان باید این داروها را از داروخانه یا مراکز توزیع داروی مورد تأیید وزارت بهداشت تهیه یا در مطب پزشک مورد تأیید دانشگاه علوم پزشکی تزریق کنند.
اطلاعیه اتاق اصناف ایران تاریخ آغاز ممنوعیت را ابتدای مهرماه اعلام میکند و بناست براساس این برنامه که از سوی سازمان غذا و دارو اجرا میشود، «هر گونه توزیع، عرضه و فروش انواع فراوردههای تزریقی دارای کاربرد در حوزه زیبایی شامل انواع فیلترهای زیرپوستی، فراوردههای مزوتراپی و مزوژلها فقط از مسیر شرکتهای پخش سراسری و داروخانهها انجام شود.» و معنا و مفهوم آن این است که هیچ یک از واحدهای صنفی اجازه فعالیت در این حوزه را ندارند و بازرسان تشکلهای صنفی قرار است افراد متخلف را شناسایی و به مراجع معرفی کنند.
فیلر یا ژل نوعی پرکننده و حجم دهنده است که جهت جوان سازی به قسمتهای مختلف پوست تزریق میشود. موادی که برای این کار استفاده میشوند با بدن سازگاری دارند و به طور معمول از ترکیبات طبیعی بدن به دست میآیند. به همین دلیل کمترین عوارض را به دنبال دارند و رفته رفته توسط بدن جذب میشوند؛ برای همین نیاز به تکرار دورهای دارند. اما به گفته پزشکان انتخاب دارو و روش تزریق مهم است؛ زیرا تزریق نادرست میتواند باعث برخی آسیبهای موقت و گاه عوارض طولانی مدت و جدی شود.
برخی از آنها صدمه جدی بافت ها، آسیب عصبی، خونریزی شدید، گلوله شدن ژل در زیر پوست، ناموزون شدن بافت تحت درمان به دلیل مهارت نداشتن اپراتور یا پزشک، به نتیجه نرسیدن هدف فرد، ماندگاری پایین، درد غیرعادی در ناحیه تزریق، ثابت نشدن ژل در جای خود و حرکت کردن آن، بروز واکنش آلرژیک و عفونت در محل تزریق هستند.
از آنجا که در مصوبه اتاق اصناف نامی از داروخانهها آورده شده سؤالات دیگر را از دکتر علیرضا شهریاری، رئیس انجمن داروسازان، میپرسیم. او با شرح اینکه سابقه این حکم از ابتدا بوده، اما اجرایی نمیشده است توضیح میدهد: دارو و لوازم پزشکی که به هر ترتیبی در بدن استفاده میشود به هیچ وجه نباید جز از سوی شرکتهای رسمی دارویی توزیع و جز از داروخانهها خریداری شود. متأسفانه این روزها مد شده است که همه ژل و بوتاکس تزریق میکنند، اما برای خیلیها مهم نیست مواد داخل آن چیست، استاندارد کجاست، چه کسی تزریق میکند و. باعث تأسف است که بسیاری از خدمات درمانی هنوز از سوی غیردرمانگران انجام میشود و مشتری هم دارد.
وی ادامه میدهد: به هیچ وجه آرایشگاهها و در مجموع اصناف حق تهیه و فروش دارو را ندارند و این موارد حتما باید به داروخانه تحویل داده شود. حتی هر شرکتی هم نمیتواند توزیع کننده باشد و طرف قرارداد ما شرکتهای رسمی مورد تأیید وزارت بهداشت هستند. هر مرکز مرتبط با تهیه و توزیع دارو باید طبق قانون در سامانه «تیتک» سازمان غذا و دارو ثبت شده باشد که همه کالاها با مجوز وزارت بهداشت ایران و داروی کشورهای دیگر مجوز سازمان اف دیای را داشته باشد.
رئیس انجمن داروسازان استان از حجم فراوان تخلفات خبر دارد و درباره عوارض آنها هشدار میدهد: اینکه هرکس به صرف دسترسی به دارو و درآمد آن اقدام کند، عملش خلاف قانون است. شک نکنید که این مراکز غیرمجاز داروها را به شکل غیرقانونی، بدون رعایت زنجیره سرما و تاریخ انقضا به کشور وارد و عوارض جسمی فراوانی را برای شهروندان ایجاد میکنند.
دکتر شهریاری در پاسخ به تأکید آن افراد مبنی بر بدون عوارض بودن و رضایت مشتریان این جملات را اضافه میکند: عوارض این داروها طولانی مدت است و قرار نیست به محض تزریق خودش را نشان بدهد. داروی رانیتیدین را هم سالها مصرف کرده بودیم، ولی بعد از مشخص شدن عوارضش جمع آوری شد.
داروی مسکن دردهای عضلانی هم به محض تزریق اثر میکند غافل از اینکه داروی مخدر و کورتون است که عوارض خودش را دارد. داروهایی که به عنوان پروتئین در باشگاههای ورزشی توزیع میشود حاوی آمفتامین هاست و برای سلامتی بسیار خطرناک است و فرد را دچار عوارض جسمی و بیماریهای روانی خواهد کرد، اما در کوتاه مدت به نظر نمیآید. وی از مصوبه اتاق اصناف ایران حمایت و ابراز امیدواری کرد که این برخوردها بتواند قانونی را که سال هاست مصوب شده است اجرایی کند و توزیع و فروش دارو را به اصل خود برگرداند.